Siem Reap, de tempels en TlaiTno

Intussen is het al bijna een week geleden dat ik om half 8 voet zette op een klein blauw bootje in de rivier die door Battambang stroomt. Mijn doel; Siem Reap. Langzaam dobberend en pruttelend voeren we langs kleine dorpjes en huisjes waar vooral vissers en boeren werken. Soms voeren we langs gigantische visnet constructies die hoog boven ons bootje uittorenden en soms kwamen er mensen wat goederen brengen, die in het volgende dorpje weer uitgeladen werden, om later weer nieuwe spullen te krijgen. Ook wat drijvende dorpjes gezien en uiteindelijk uitgekomen op het Tonle Sap meer. Water zo ver het oog kon zien, met in de verte vrachtschepen, hier en daar een vissersbootje en verspreid over het water allerlei groepjes van waterplanten. Terwijl aan de linkerkant van de boot ook nog een berg opdoemde. Maar deze reis had zijn prijs, want ik weet niet hoe vaak we met ons bootje door visnetten zijn gevaren en de golven die we achterlieten waren soms groot genoeg om over de kleine lage vissersbootjes heen te spoelen, vis, netten en soms mensen het water in duwend. Mocht je echt met een bootje willen varen; kijk dan niet achterom.
Na een lange reis, kwamen we dan op zo'n 30km afstand van Siem Reap aan land en pas rond 4-en was ook ik aangekomen in de meest toeristische stad van Cambodja. Ik stapte uit bij de Same Same guesthouse van Siem Reap, van dezelfde familie als die van Phnom Penh en ook hier hoorde ik mijn naam bij het uitstappen. Het was Anja, die we allemaal nog kennen van dag 1 in Phnom Penh (geen toeval hoor, we hadden afgesproken) en samen zijn we de stad in geweest, hebben gegeten en hebben een bijzonder kietelende voetmassage genomen die uitgevoerd wordt door vissen, je weet wel. Natuurlijk afgesloten met bier.

Siem Reap is een heel andere stad dan bijvoorbeeld Phnom Penh of Battambang. Het is hier niet zo zandgeel en stoffig, maar het is hier luxe en duur en overal lichtgevende uithangborden, wegwijzers en er rijden tourbussen en er lopen veel westerlingen en natuurlijk Chinezen rond. Ga je naar Cambodja, dan ga je waarschijnlijk ook naar Siem Reap. Ga je alleen naar Siem Reap, dan ga je eigenlijk niet naar Cambodja.

De volgende dag, nog voor ik echt wakker was, was Anja alweer vertrokken, ze moest inverband met haar verlopende visa naar Laos en ze was al langer in Siem Reap geweest. Dus ja, dat was Anja. Een paar uur na haar vertrek stond ik op, huurde en fiets en reed in de richting van Angkor Wat. Nog voor de tweede bocht zag ik een bordje naar Bakong Tempel en al snel had ik bedacht dat ik Angkor Wat op de laatste dag zou bezoeken. Na 13km bereikte ik dan eindelijk de tempel, maar werd tegengehouden; ik had geen ticket. Oke, nou ja, ik ga wel een ticket kopen, maar nergens was een ticket te halen en natuurlijk. De ticket was te krijgen bij Angkor Wat! YES! Super, nou, mooi, leuk. Vervolgens heb ik (ik was toch op de fiets) een heerlijke omweg gemaakt door het Cambodjaanse platteland, waar mensen mij vreemd maar vriendelijk aankeken. Kennelijk niet een plek waar veel toeristen komen. Na een lange lange rit, langs ruïnes, kraampjes en een eeuwenoud zwembad bereikte ik eindelijk het water wat om Angkor Wat ligt. De tempel zelf verstopt achter vele hoge bomen. Eindelijk een ticket gekocht voor 3 dagen en doorgereden naar Angkor Thom en na een stevige wandeling over de oude stadsmuren naar Bayun gewandeld. Bayun is een van de bekendste tempels en is van volledige bedekt met grote stenen statige gezichten die tevreden het niets in staren. Intussen was de zon al bijna onder en was het tijd voor mij om terug op mijn fietsje te stappen naar Same Same.

De volgende dag (dat was woensdag 5 februari) om 5.00 opgestaan voor de zonsopkomst over Ta Phrom. Ineens was de weg die ik gister gereden had niet zo heel kort meer en pas om 6.00 kwam ik aan bij Ta Prohm, terwijl de ruze al paarsig kleurde. Het was wonderbaarlijk mooi. Hoewel de lucht niet heel duidelijk te zien was, liep ik daar met slechts een handjevol andere toeristen door een gigantische tempel, die half opgeslokt was door de jungle. Overal groeiden metershoge bomen waarvan de wortels zich een weg hadden gebaand door de groeven in de stenen, of de stenen gewoon weg hadden geduwd. Pas toen de zon eenmaal door de takken van diezelfde bomen begon te schijnen opende zich een blik Chinezen aan de oostkant van de tempel die daar langzaam op af liepen. Intussen had ik de tempel genoeg gezien en ging dus terug naar mijn fiets en reed via Angkor Thom en de daartussen gelegen tempels en ruïnes naar Preah Khan waar, het was intussen 12 uur ofzo, mijn camera het al door de vele foto's begaf. Lekker balen dus want ik was van plan te eindigen met Neak Pean, niet eens zo heel ver daar vandaan. Dat sloeg ik nu dus over en ging met een gigantische omweg terug naar Siem Reap.
Net op het moment dat ik de stad begon te herkennen hoorde ik traditionele Khmer muziek. Ik keek naar waar het vandaan kwam en zag achter een poort een bord met daarom informatie (ook in het Engels) over de traditionele Khmer dansen. Ik ging erheen en stapte gewoon naar binnen. Een kleine meneer met licht krullend haar bracht me vervolgens naar een klein kantoortje waar 3 mannen aan het werk waren achter computers. Een van hen was Manfred, een Duitse singer-songwriter, die hier al bijna 4 weken aan het werk was voor zijn nieuwste videoclip, een van de Cambodjaanse heren heet Vuthy en is hier de uitvoerende directeur. Ik ben aangekomen op een heuze traditionele Khmer dans en muziekschool; TlaiTno. TlaiTno leidt kinderen van ongeveer 8 tot 13 jaar in vier jaar op tot professionele dansers, danseressen en muzikanten. De toelatingseisen zijn streng en van de honderden aanmeldingen kunnen er slechts 30 of 40 per jaar worden aangenomen. Daarnaast moeten de leerlingen uit de buurt van Siem Reap komen en worden vooral kinderen uit kansarme gezinnen aangenomen. Een uur later zou er een rondleiding zijn, dus racete ik naar Same Same, laadde mijn camera even op en was om 15.30 terug voor de rondleiding. Helaas kon ik er niet veel van verstaan, want de Amerikaanse toeristen hadden allemaal een oortje gekregen om te horen wat de gids zei, bijna fluisterde. Maar uiteindelijk ook een demonstratie gezien. Na afloop nog lekker rondgehangen en gesproken met Manfred en Vuthy, over de dansen, hun betekenis, de verschillende tekens die de dansers maken (er is een hele gebarentaal die gebruikt wordt in deze dansen, die samen en zonder woorden verhalen vertellen). Voor ik vertrok werd ik uitgenodigd als gast voor een voorstelling in het Royal Angkor Resort, een vijf-sterren hotel. Natuurlijk een hele vette uitnodiging, dus reken maar dat ik beloofd heb dat ik er zal zijn.

Opnieuw ging de wekken om 5.00 en opnieuw vertrok ik op de fiets. Maar nu richting Angkor Wat. Helaas viel de zonsopkomst tegen, maar omdat iedereen geduldigd buiten op de zon wachtte, zag ik mijn kans schoon om in alle rust de tempel de bekijken. Angkor Wat is groot, gigantisch. Opgebouwd uit lagen daarin opgedroogde zwembaden, geweldige gravures van veldslagen en Boeddha's. Helaas niet in de hoogste toren geweest, want die was gesloten, en als hij geopend zou zijn, dan zou er een wachtrij voor staan, daar had ik niet veel zin in. Tegelijk met de zon was ik terug bij het water waarin je de weerspiegeling van de tempel en de zon in kon zien. Na nog wat foto's ging ik terug naar de plek waar ik gister geëindigd was; Neak Pean. Ik liep hiervoor over een indrukwekkende smalle brug die dwars door een ondergelopen bos liep, naar een kleine stoepa, in een zwembad met kleinere zwembaden eromheen, en nergens toeristen. Na Neak Pean de rest van Angkor Thom onveilig gemaakt. Over de terrassen gewandeld, langs Baphuon, Phimeanakas en Tep Pranam. Bij het "terras van de lepra Koning" had de muur overigens een dubbele wand, die je beiden kon bekijken. De binnenste was waarschijnlijk weggewerkt achter de buitenste muur, ervoor zorgend dat de prachtige gravures daarbinnen, van demon, goden en naga's in uitstekende staat was. Na Tep Pranam terug gegaan naar Angkor Wat, voor nog wat laatste foto's en toen terug naar Same Same waar ik me in bed heb laten ploffen en niet lang daarna in slaap viel.
S'avonds was het tijd voor de show van TlaiTno. Ik ging naar het Royal Angkor Resort met de tuktuk en ik kwam aan in een geweldige grote tuin met lichtjes en een grote Boeddha in het midden. Het gaf wat problemen voor mij om uit te leggen dat ik mee ging kijken naar de show, want het scheen een privé show te zijn voor een aantal Amerikanen met diepe redneck-accenten. Na heel veel wachten en problemen werd ik eindelijk langs het zwembad, langs het podium backstage gebracht, waar Vuthy gelukkig ook was. Ik kreeg een zitplaats naast de zanger, aan de zijkant van het podium en heb onder andere de dans van de bidsprinkhaan gezien, maar natuurlijk was het mooiste de Apsara dans. De heilige dans, met de geweldige kostuums en gouden kronen. Na afloop (ik blijf maar bedanken) werd ik uitgenodigd om opnieuw langs te komen want de volgende dag moesten ze optreden op een school. Het is geweldig, ik ben echt heel dankbaar voor de kansen die ik hier krijg. Dit is uniek, dit is ongelovelijk!

Ik was de volgende dag om 7 uur weer aanwezig, de kinderen waren al bezig met hun kostuums en make-up en daarna vertrokken we. De meeste kinderen in een truck, maar met 5 apsara-danseressen op de achterbank, ik in de bijrijdersstoel en Vuthy achter het stuur gingen we met Vuthy's eigen Toyota (geen Camry voor de verandering, maar een Corolla) naar de school. Het was een Khmer school, die samenwerkte met Korea en vandaag Koreaanse studenten te gast had. TlaiTno, de school en de Koreanen hadden allemaal een eigen muzikale act. TlaiTno liet de dans van de vissers zien en een Apsara dans, terwijl de Koreanen druk danspasjes hadden geoefend op de muziek van de alom bekende PSY. Na Gangnam Style werd ik aangetikt door Vuthy en gingen we terug naar TlaiTno. Daar wachtte Manfred al op een van de danseressen om daarmee te gaan filmen en toen hij vertrokken was ben ik even naar Same Same geweest, heb wat gelezen en was om drie uur weer terug om naar een nieuwe rondleiding te gaan. Manfred liet mij daarvoor nog zijn nieuwe song horen en met trots liet hij ook de beelden zien die hij die dag had gefilmd. Hij heeft erg mooie clips geschoten en ben erg benieuwd naar het eind resultaat. Ik heb geen idee onder welk genre ik zijn muziek moet plaatsen en hoewel het niet helemaal mijn alledaagse smaak zou zijn, kreeg ik toch kippenvel van de geweldig opbouwen violen op de achtergrond van de muziek. Na de rondleiding werd ik gevraagd om als vrijwilliger te komen werken bij TlaiTno! Natuurlijk heel blij geaccepteerd en meteen gevraagd om een klus. Die avond ben ik tot half 8 ofzo bezig geweest met het fotoshoppen van een flyer, ter promotie van TlaiTno, hun tour en de mogelijkheid om een workshop te volgen. Vandaag was helaas wel de laatste dag voor Manfred. Na een maand hier te hebben gewerkt moest hij weer verder. Ik zie hem waarschijnlijk wel weer, ooit op een dag. :)

De volgende dag, dat was gisteren, ben ik weer om 8 uur begonnen en ben ik tot 12 uur bezig geweest met het perfectioneren van de flyer, teksten veranderd, andere plaatjes toegevoegd, test versies geprint, logo scherper gemaakt (wat best veel werk is) en daarna met Somath, Vuthy en Chanthy gelunched en daarna eigenlijk niet meer gewerkt. Want na de lunch hebben we een spelletje jeux de boules gespeeld. Natuurlijk werd ik over het algemeen dik ingemaakt en hadden we allemaal flauwe opmerkingen naar elkaar. Als de tegenstander je inhaalde "Feed the chicken, before killing it" en wanneer je gewonnen had "Sit on the mountain and drink the tea" zijn voorbeelden van de vele zinnen waarmee wel elkaar uitdaagden. Hierna zijn Chanty, Vuthy en ik met de auto het platteland opgegaan. Onderweg kreeg ik een stukje recente geschiedenis over Vietnam en Cambodja te horen gekregen. Het kan zijn dat over een x aantal jaren Cambodja niet meer bestaat. Vietnam is weten binnen te dringen in de corrupte overheid van Cambodja en heeft Vietnamese mensen naar hoge posities gekocht, met het plan om uiteindelijk Cambodja en Vietnam samen te voegen. Sterker nog; Vietnam heeft al een lijst met Vietnamese namen bedacht voor de Cambodjaanse steden. Afgrijselijk maar ik geloof toch dat het waar is. Wie weet, we zullen het zien, maar laten we zeggen dat ik een steeds minder hoge pet op heb van Vietnam. We zijn uiteindelijk aangekomen bij de broer van Vuthy, die net als Vuthy bakker is en heerlijke koekjes bakt met een soort amandelspijs, omnomnom. De werknemers daar moesten overigens erg lachen om mijn haar, mijn lieve haar en hoewel ze allemaal erg jong leken, bleken ze van mijn leeftijd te zien. Kleine mensen. We gingen naar een tijdje weer verder, de zon ging intussen onder en we reden langs een trouwerij en een paar meter verderop langs een crematie-ceremonie. Daarna stopten we. We kwamen aan bij een arena waar de vechtkunst lbokator werd beoefend. Het was niet ons eigenlijke doel, maar we zien hier blijven hangen. Er zou een match zijn, want de eigenaar van o.a. Night Market in Siem Reap (die vent kan niet anders dan rijk zijn) had een aantal vrienden/zakenpartners/weetikveel mee om te kijken. De arena was groot, zandig, rond en overdekt met een dak van palmbladeren. Er waren een aantal jongeren die hier leerden van een tweetal meesters. We kregen een paar demonstraties van de lbokatar te zien, gevechten met stokken, handen en voeten. Erg indrukwekkend! Op een gegeven moment nodigde de grote Night Marketbaas ons uit om met hem te dineren. Ik heb o.a. taaie vis gehad, een paar rare groenten, kip van het bot en mangosalade.. hmmm mangosalade. Helaas kon ik niemand echt verstaan, tenzij ze mij wat vroegen, of wanneer Steve aan het woord was, een Amerikaan die ook mee was. Dus het was een beetje een lange dag. Na het eten vertrokken we weer naar Siem Reap, vervolgens ging ik weer naar Same Same en uiteindelijk naar bedje. 22.00.

Intussen is het zondag, ik ben nu bijna een week in Siem Reap en vertrek morgen naar Kate, die in de buurt van Pursat woont, om daar een paar dagen te chillen en te werken. Over werk gesproken. Vandaag heb ik bij TlaiTno niet meer zoveel gedaan. Kennelijk is er niet veel werk te doen. Ze vroegen me hun website te fixen, maar zo technisch ben ik helaas niet. Wel heb ik vandaag gedanst! De klassieke dans van de aapjes en de traditionele dans van de bidsprinkhaan. Met een erg bijzondere tekst: "Ik geef de bidsprinkhaan een sigaar. De bidsprinkhaan slaapt, mijn sigaren zijn op.". Ondanks het gevoel te hebben dat ik vooral veel dingen slecht deed, vertaalde Vuthy voor mij dat de leerlingen vonden dat ik erg snel leerde. Oh yeah. Natuurlijk moet ik wel thuis blijven oefenen. Ook vandaag weer met Vuthy en Somath gelunched en vooral gesproken over thuis. Somath heeft in zijn leven hond gegeten! Tsssss... maar hij eet het niet meer, gelukkig, al blijkt het wel erg lekker te zijn....... Vuthy zit er volgens mij serieus over na te denken om naar Nederland te komen, natuurlijk heel erg cool en een goede manier om alles wat hij voor mij gedaan heeft terug te geven! Heel cool, ik zou het echt geweldig vinden. Verder vooral vandaag dit verhaal geschreven en gekeken bij de dansers tijdens hun eigen repetitie, dus zonder mij als aapje. Foto's zullen volgen, ooit op een dag! Na de repetities was het ook weer tijd voor de dansers om naar huis te gaan, en Vuthy deed dat ook. Hij is nu met de auto onderweg naar Battambang. We hebben afscheid genomen met veel buigingen en een stevige knuffel. Wie weet wanneer we elkaar weer zien. Geen idee, we zullen zien. En dit lijkt me een mooi bruggetje naar het einde van deze flinke post; wie weet wanneer ik opnieuw iets post. Geen idee, we zullen zien. Bedankt voor het lezen! Liefs!

LI HAI! :D